Van klaslokaal naar virtuele ruimtes

Danielle heeft meer dan twintig jaar les gegeven op De Archipel in Almere, heeft onlangs haar Master Onderwijs en Technologie afgerond, en is sinds afgelopen november bovenschoolse onderwijskundig ICT'er (BIC'er) voor de Almeerse Scholen Groep. In die functie ontwikkelt ze ook virtuele ruimtes voor leerlingen. Ze ziet dagelijks wat de meerwaarde is van deze manier van werken. 

Afstemming op leerbehoeften

Ooit was Danielle Brockhoff vastbesloten om kleuterjuf te worden. Toen ze eenmaal een klas vol kleuters voor haar neus had, kwam ze daar gauw op terug: “Ik merkte dat ik het leuker vond om voor groep 3 of 4 te staan, op het moment dat ze echt beginnen met leren.” Het was tijdens het werken voor die groep dat ze, als teamlid van de eerste school in Nederland die met Chromebooks ging werken, kennis maakte met Google Classroom. Ze werd onmiddellijk gegrepen door de mogelijkheden die dit bood: “De Archipel was en is een inclusieve school waar afstemming op de leerbehoeften van de leerlingen heel belangrijk is, omdat de leerlingpopulatie zo divers is. Door Classroom kreeg ik de mogelijkheid om opdrachten klaar te zetten en te differentiëren, zodat ik meer tijd over hield om de leerlingen die daar behoefte aan hadden instructies te geven.“

Van Classroom naar virtuele ruimtes

Danielle heeft technologie vanaf het allereerste moment omarmd in haar klas: “Ik heb het altijd gezien als een aanvulling op mijn lessen, en niet als een bedreiging. Door technologie slim in te zetten heb ik meer tijd over voor individuele uitleg maar ook voor het versterken van de band met leerlingen. Als ze door middel van technologie vaker zelfstandig kunnen werken, blijft er meer tijd over voor wat lesgeven in mijn ogen zo leuk maakt: kennis uitwisselen en bijdragen aan karaktervorming van de leerlingen. Er is meer tijd en ruimte voor echt contact en een grapje. Ook kan ik werkvormen makkelijker afwisselen. Ik denk dat technologie er mede aan heeft bijgedragen dat ik, ook na 20 jaar, nog steeds enthousiast ben over het onderwijs.”

Haar nieuwste passie is het ontwerpen en inrichten van virtuele leerruimtes. Dit is te vergelijken met de populaire platformspellen zoals Minecraft en Roblox. Leerlingen lopen als avatar door de ruimtes, en kunnen in de verschillende kamers allerlei opdrachten uitvoeren. Ze kunnen zich vrij door die ruimtes bewegen, om instructies te krijgen en opdrachten te maken. Deze werkvorm wordt afgewisseld met instructies en uitleg in het échte klaslokaal. Danielle: “Toen ik zelf voor het eerst kennismaakte met dit concept was ik meteen onder de indruk. Het ziet er niet alleen visueel aantrekkelijk uit, het is ook heel fijn dat je autonoom je leerproces kunt vormgeven. Je kunt zelf aan de slag en je kunt met de andere bezoekers van de virtuele ruimte van gedachten wisselen. Ik zie ook zeker mogelijkheden voor virtuele leerruimtes om bijvoorbeeld het lerarentekort op te vangen. Meerdere klassen kunnen zich door de ruimte bewegen, en informatie ophalen en verwerken in ruimtes die voor hen bestemd zijn.”

Etiquette in een virtuele ruimte

Net als in het echte sociaal verkeer, zijn sociale afspraken ook belangrijk in een virtuele wereld. Danielle: 'Voordat we de virtuele ruimte betreden maken we afspraken over hoe we met elkaar omgaan en leg ik uit waarom dat belangrijk is. En dan is er nog een belangrijke voorwaarde om leren in een virtuele ruimte te optimaliseren: diverse werkvormen in een actieve omgeving. Ook ontdekte ze, toen ze voor haar masterthesis onderzoek deed naar de voorwaarde om een virtuele ruimte goed in te richten, dat leerlingen gebaat zijn bij een mix van digitale lesvormen en lesvormen op papier.

Andere rol

Danielle is zo gegrepen door dit onderwerp, dat een deel van haar vrije tijd opgaat aan het inrichten van digitale ruimtes. Onlangs heb ik voor een basisschool een ruimte ingericht, geïnspireerd op de naam van de straat waar de basisschool staat: het Markiezenhof. In deze ruimte werken de kinderen aan hun informatievaardigheden. Ze schroomt er ook niet voor om de hulp van leerlingen in te roepen bij de inrichting van ruimtes: “Ik denk dat het goed is om te laten zien dat de juf ook niet alles weet, en dat je meer voor elkaar krijgt als je elkaar helpt. Met een onderzoekende houding komt iedereen verder. Dat heb ik ook moeten leren. Het onderwijs is heel lang heel erg gericht geweest op kennisoverdracht. Dat is veranderd. Ik heb daar even aan moeten wennen, maar ik beleef heel veel plezier aan de rol die ik nu inneem. Ik begeleid nu meer het leerproces, en heb meer tijd en ruimte voor de sociaal-emotionele ontwikkeling van leerlingen. Ik hoop dat deze verandering ook doorzet in het voortgezet onderwijs.

Onlangs probeerde ik mijn zoon van 14 te helpen met zijn wiskundehuiswerk en ik had net zoveel moeite als hij om de uitleg te begrijpen. Ook het nut van wat hij moest leren ontging mij. Als het aan mij ligt, focussen we ons meer op de vaardigheden die leerlingen moeten beheersen om zich te redden in het leven, en passen we ons onderwijs daar op aan.”

Danielle geeft het stokje door aan Sanne van der Velden, leerkracht en onderdeel van het kernteam Actualisatie digitale geletterdheid. Lees ook de andere interviews uit de rubriek 'Geef het stokje door aan...'