Digitale geletterdheid stimuleren in de klas

De 21e eeuw kenmerkt zich door steeds verdere digitalisering en technologische ontwikkelingen. Nu machines en algoritmes steeds meer taken van de mens overnemen, verandert ons werk. Leerlingen die nu beginnen met de basisschool zullen banen krijgen die we nu nog niet eens kunnen bedenken!

Voor kinderen die zijn opgegroeid in de 21e eeuw zijn digitale media en technologie misschien vanzelfsprekend. Maar: zij benutten nog lang niet alle mogelijkheden. Ook zijn ze zich vaak niet goed bewust van de gevaren, bijvoorbeeld op social media. Daarom speelt digitale geletterdheid zo'n grote rol in het speciaal- en basisonderwijs.

Wat is digitale geletterdheid?

Kinderen die digitaal geletterd zijn werken gestructureerd, in logische stapjes. Ze weten hoe ze digitale technologie en media bewust, verantwoordelijk, kritisch en creatief inzetten om hun doelen te bereiken. Zo kunnen ze bijvoorbeeld goed overweg met een computer en maken ze het onderscheid tussen betrouwbare informatie en nepnieuws. 

Vier domeinen van digitale geletterdheid

• ICT-basisvaardigheden: deze vaardigheden zijn essentieel om goed om te kunnen gaan met hardware, software en het internet.
• Mediawijsheid: het kritisch en bewust nadenken over welke informatie je waar wilt delen. Daarbij houd je rekening met de mogelijke gevaren, vooral op social media.
• Digitale informatievaardigheden: vaardigheden die helpen bij het zoeken, vinden, beoordelen en verwerken van informatie.
• Computational thinking: het denken als een computer. Een vaardigheid waarmee je weet hoe je problemen zoals een computer kunt oplossen, bijvoorbeeld door te programmeren.

Zelf aan de slag met digitale geletterdheid

Wat ons betreft kun je niet vroeg genoeg starten met het bijbrengen van digitale geletterdheid. Maar dat is best lastig wanneer je als leerkracht niet bent opgegroeid met technologie. Dan is het ICT-leerproces misschien nog wel groter voor jou dan voor de kinderen! Volgens leerkracht Chantal is de beste manier hiervoor om samen op onderzoek uit te gaan.

Leuke oplossingen voor in de klas

Er zijn veel mogelijkheden om als leerkracht de digitale geletterdheid van leerlingen te stimuleren. Hieronder vind je verschillende oplossingen die je kunt inzetten in de klas:

• Minecraft Education: het bekende, creatieve spel waar je lessen zoals rekenen of verkeer goed aan kunt koppelen. Het spel is ook beschikbaar voor Google!
• HackShield: gratis interactief spel waarin leerlingen zich bewust worden van internetgevaren door puzzels op te lossen en codes te kraken.
• Lumio: leuke lestool waarmee je statische lessen omtovert naar interactieve lessen met een spelelement.
• Web for Classrooms: een speciale zoekmachine voor kinderen, waardoor zij veilig betrouwbare informatie kunnen vinden.
• Impero: hulpmiddel om als leerkracht inzicht te krijgen in de schermen van leerlingen en bijvoorbeeld ongewenste websites te bevriezen.
• Adobe Express: een laagdrempelige oplossing waarmee leerlingen visuele verhalen vertellen, in de vorm van online video's, posters, webpagina's of collages.
• MijnRapportfolio: een combinatie van een digitaal rapport en portfolio, waarin leerlingen zelf hun eigen (creatieve) werk opslaan en direct kunnen laten zien aan ouders en leerkrachten.
• Microsoft Teams: in dit platform leren leerlingen om online (samen) te werken aan opdrachten en te communiceren. Ook de Leerversnellers in Teams zoals de Zoekcoach stimuleren digitale geletterdheid.
• PowerPoint: het bekende presentatieprogramma waarin leerlingen afbeeldingen, video’s en audio inzetten om informatie op een begrijpelijke manier te presenteren.
• Micro:bit: kleine computer waarmee leerlingen technische, creatieve en betekenisvolle projecten kunnen maken.