Digitaal opvoeden doen we samen: met ouders en scholen

Na een carrière in de horeca koos Sanne voor het onderwijs. Ze schrijft mee aan de kerndoelen digitale geletterdheid, staat drie dagen per week voor de klas op de St. Josephschool in Leiden en is daarnaast coördinator digitale geletterdheid voor schoolbestuur SCOL Leiden. Onlangs rondde ze ook haar master Onderwijs en Technologie af. Al vanaf jonge leeftijd was Sanne geïnteresseerd in ICT: de computerspellen Rollercoaster Tycoon en Sims hebben geen geheimen meer voor haar. Een half uurtje per dag mocht ze zich helemaal uitleven op haar spelcomputer. Sanne: “Het was heerlijk om mezelf even helemaal onder te dompelen in een andere wereld, het was echt mijn moment van ontspanning.’’ Ondanks dat plezier uit haar jeugd, is ze nu kritisch op het gebruik van ICT: “Er is nu geen sprake meer van spelen zonder afleiding. Kinderen krijgen allerlei boodschappen op zich afgevuurd tijdens het gamen. Van in-app aankopen tot leeftijdgenoten die met ze willen chatten.”

ICT en ethiek

Die kritische houding komt Sanne goed van pas voor haar werk als lid van het kernteam digitale geletterdheid van SCOL. Sanne houdt zich binnen dat team vooral bezig met ICT en ethiek. Ze focust zich onder andere op de invloed van ICT op de gezondheid van de leerlingen. Wat Sanne betreft is dit onderwerp niet alleen een zaak van de school, maar ook van de ouders: “Je ziet dat er, vanuit de overheid en scholen, steeds meer gesprekken worden gevoerd over het gebruik van bijvoorbeeld mobieltjes op school. Dat is een goede ontwikkeling, maar als ouders hier geen stelling in nemen blijven we achter de feiten aanlopen. Dat is ook een kwestie van nog beter uitleggen wat de gevolgen zijn. Ouders hebben geen idee wat de invloed is van TikTok en Snapchat, en hoe groot de rol van influencers is op hun kinderen. We kunnen de leerlingen niet alleen onder schooltijd digitaal opvoeden. Digitaal opvoeden doe je samen. 

Computational thinking

Toch is Sanne ook hoopvol over de rol die ICT kan innemen binnen het onderwijs. Sanne: “Ik heb door zitting te nemen in de commissie kerndoelen ook veel meer geleerd over programmeren, en ontdekt dat ik dat heel interessant vind. Ik wil graag wat meer leren over computational thinking en hoe je dat bevordert. Ook wil ik meer meiden enthousiast maken voor technologie. Ik zie in mijn klas dat ICT daar een mooi middel voor is. Als ik zie hoe de kinderen aan de slag gaan in het Technolab, waar ze bijvoorbeeld digitale moodboards maken en programmeren, dan zie ik bij de meiden net zo veel enthousiasme als de jongens. Het zou mooi zijn als ze dat vast kunnen houden en een technische richting overwegen.”

Afwachtende houding

Zelf heeft Sanne, ondanks haar voorliefde voor games, de behoefte niet om in haar vrije tijd met ICT bezig te zijn: “Ik ben een groot deel van mijn tijd bezig met ICT, maar privé ben ik er helemaal niet mee bezig. Ik ben geen fan van social media. Ook verkies ik bellen en een echte ontmoeting boven appen. Daarnaast game ik eigenlijk nooit meer, terwijl mijn partner een gamekamer in huis heeft gemaakt. Mijn interesse is verschoven van technologie gebruiken, naar nadenken over de ethiek van technologie. Daar haal ik veel voldoening uit, en het is ook een ontzettend belangrijk onderwerp. Die mening deelt niet iedereen met mij. Ik zie bij met name schoolleiders vaak nog een gebrek aan urgentie om met dit onderwerp aan de slag te gaan. Ze hebben vaak een afwachtende houding. Het idee is vaak: we wachten wel tot de kerndoelen bekend zijn en dan gaan we aan de slag. Maar het is ontzettend belangrijk om vóór die tijd je team vast mee te nemen en te bespreken hoe technologie op een positieve manier kan bijdragen aan het onderwijs. Alle scholen moeten deze gesprekken nu al voeren. Als je daar later mee begint, loop je snel achter de feiten aan.”

Kritisch op gegevens leerlingen

In de klas werkt Sanne met mate met ICT. Sanne: “Ik heb een voorliefde voor het gebruik van materialen in plaats van beeldschermen. Ook ben ik een groot voorstander van bewegend leren. Ik bied veel circuits aan en loopdictees. Dat vind ik belangrijk, omdat de leerlingen zo ook interactie met elkaar hebben. Maar dat wil niet zeggen dat ik geen ICT-toepassingen gebruik in de klas. Ik gebruik bijvoorbeeld veel online quizzen, om te controleren of de leerlingen de stof goed hebben begrepen. Ook gebruik ik ICT als werkdrukverlager, om bijvoorbeeld resultaten na te kijken. Het analyseren van die gegevens is erg tijdrovend. Natuurlijk kijk ik wel of de analyse die de computer maakt klopt met wat ik zie. Waar ik wel altijd goed op let -en wat ik iedereen die met leerlingen werkt op het hart wil drukken- is om te controleren op welke manier er met de gegevens met leerlingen wordt omgegaan. Ik gebruik nooit een toepassing zonder licentie en als voor mij niet duidelijk is waar de gegevens van de leerlingen blijven, gebruik ik een toepassing niet.”

Sanne geeft het stokje door aan Barber Chaqan, mediapsycholoog en adviseur. Lees ook de andere interviews uit de rubriek 'Geef het stokje door aan...'